Warszawa stolicą muzyki
Jesień w Warszawie to czas, kiedy miasto staje się prawdziwą stolicą muzyki. Festiwale takie jak „Skrzyżowanie Kultur”, „Warszawska Jesień”, „Szalone Dni Muzyki” oraz „Jazz Jamboree” są doskonałą okazją, aby zanurzyć się w świecie różnorodnych dźwięków, od muzyki etnicznej, przez klasykę i współczesne kompozycje muzyki poważnej, aż po jazzowe eksperymenty. Na teatralnych scenach, salach koncertowych oraz w wielu innych miejscach występują artyści z najróżniejszych stron świata dostarczając niezapomnianych przeżyć. Niezależnie od gustu i muzycznej wrażliwości na pewno znajdziesz wśród nich coś dla ciebie.
Skrzyżowanie Kultur
13-15 września 2024
Już w połowie września w socrealistycznym Pałac Kultury i Nauki po raz 20. odbędzie się Festiwal Skrzyżowanie Kultur. W Teatrze Dramatycznym zabrzmi muzyka etniczna rodem z Korei, Wysp Zielonego Przylądka, Algierii, Burkina Faso i Włoch. Przygotuj się na spotkanie z wyjątkowymi artystami, egzotycznymi rytmami i niespotykanym instrumentarium.
Pierwszy wystąpi koreański mistrz gry na dwugłowym bębnie, Duk-soo Kim razem ze z Ensemble Sinawi. To rzadka okazja, aby posłuchać na żywo jak brzmią utwory czerpiące z szamańskiej muzyki rytualnej oraz koreańskiej opery, a że sinawi znaczy improwizacja, możesz spodziewać się prawdziwego spektaklu.
Jako kolejna zaprezentuje się Elida Almeida pochodząca z niewielkiej afrykańskiej wioski na Wyspach Zielonego Przylądka, kraju, z którego pochodziła Cesária Évora. Swój talent szlifowała w kościelnym chórze, a w jej repertuarze usłyszysz zarówno piękne ballady jak i energetyczne piosenki przeniknięte rdzennymi, wyspiarskimi rytmami: batuku, funana, tabanka. Te ostatnie w połączeniu z ognistym temperamentem artystki sprawią, że krew zacznie Ci krążyć w żyłach szybciej.
Z nieco bliższych rejonów, bo z Neapolu przyjedzie Trio Suonno d’Ajere, które łączy tradycyjną muzykę neapolitańską z nowoczesnymi brzmieniami. Grana na instrumentach charakterystycznych dla włoskiej muzyki ludowej jak mandolina czy mandola była uwielbiana zarówno przez prostych ludzi jak i arystokratów. Przekonaj się czy ta mieszanka muzyki popularnej i klasycznej przypadnie Ci do gustu.
Z Lizbony przyleci Bonga Kwenda, bardziej znany jako Bonga uznawany za jednego z najważniejszych artystów afrykańskich XX wieku. Urodzony w Angoli był niegdyś ikoną tamtejszego ruchu oporu, a utwory z jego najsłynniejszej płyty „Angola 72” stały się nawet hymnami ruchu wyzwoleńczego tego kraju. Zaprosi Cię do zabawy przy dźwiękach swojej ulubionej Semby. Ta rytmiczna muzyka narodziła się w XX wieku z tradycyjnego tańca afrykańskiego i kolonialnych wpływów europejskich.
Dzień później przeniesiesz się do krajów Maghrebu, a konkretnie do południowej Algierii skąd pochodzi kobieca trupa o nazwie Lemma. W języku arabskim oznacza to „spotkanie” lub „zgromadzenie” i taki charakter mają też występy zespołu. Kobiety wspólnie tańczą, wyklaskują rytm i śpiewają, a samo widowisko może momentami kojarzyć się religijnym rytuałem czy tanecznym show, chociaż w rzeczywistości to tradycyjna muzyka saharyjska.
Zwieńczeniem festiwalu będzie koncert jednego z najbardziej rozpoznawalnych senegalskich muzyków na świecie – Cheikh Lô. Wokalista i multiinstrumentalista urodzony w Burkina Faso pokaże, jak się kołysać przy dźwiękach mbalax – charakterystycznej dla Senegalu i Gambii muzyki tanecznej. W jego muzyce nie brak też elementów reggae, funku, jazzu, a nawet muzyki kubańskiej. Jego imponujące dredy to nie znak przynależności do Rastafarian a jednego z islamskich stowarzyszeń sufickich.
Warszawska Jesień
20-29 września 2024
Tydzień później startuje jeden z ważniejszych festiwali na świecie poświęconych muzyce współczesnej. Organizowana od 1956 roku Warszawska Jesień przez kilkadziesiąt lat była jedynym festiwalem muzyki współczesnej w środkowej i wschodniej Europie. Zainteresuje nie tylko miłośników tego rodzaju twórczości, ale wszystkich otwartych na nowe doznania muzyczne. Festiwal trwa aż 9 dni, a program zawiera kilkadziesiąt, często nie prezentowanych wcześniej, dzieł muzyki poważnej, stworzonych przez awangardowych kompozytorów. Z pewnością pozwoli Ci poszerzyć muzyczne horyzonty oraz usłyszeć w jaki sposób współczesna muzyka czerpie z różnych obszarów kultury i sztuki.
Wśród wykonawców są utytułowani artyści z ponad 20 krajów świata z Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia i Orkiestrą Filharmonii Narodowej na czele, które zagrają na rozpoczęcie i zakończenie festiwalu. Melomanów z całego świata ucieszą również występy takich zespołów jak założona w Wiedniu Black Page Orchestra, Holenderska Orkest De Ereprijs, polski sekstet wokalny proMODERN, Spółdzielnia Muzyczna contemporary ensemble, czy szwajcarska Basel Sinfonietta a także złożona ze studentów polskich i niemieckich uczelni – European Workshop for Contemporary Music. Utwory muzyki dawnej zaprezentują wokalns grupa Simultaneo z mistrzynią gry na archaicznych instrumentach ludowych – Marią Pomianowską oraz jeden z najbardziej rozpoznawalnych zespołów tego gatunku – {oh!} Orkiestra.
Nie lada gratka czeka na miłośników absurdalnego humoru oraz… folkowego punkrocka. 10 piosenek do nowych tekstów popularnego autora pastiszów wierszy – Grzegorza Uzdańskiego wykona zbuntowana orkiestra podwórkowa Hańba!
Swoje miejsce na festiwalu znalazła również eksperymentalna muzyka elektroniczna czerpiąca z techno i kultury rave. W ramach projektu Dance Modern zabrzmi 5 improwizowanych setów z muzyką do słuchania i tańczenia. Na deskach Komuny Warszawa – jednego z najważniejszych teatrów niezależnych w Polsce – zaprezentują się artyści dźwięku z różnych krajów – FOQL, Rafał Ryterski, H31R, duet Brandhi Persico i LOUFR.
Na dwa wieczory festiwal zagości w legendarnym warszawskim klubie „Pardon to tu”, gdzie wystąpią m.in. polski rockowo-ambientowy duet Surreal Voyagers oraz STOCKHOLM SAXOPHONE QUARTET, Tack, Dries I dj Lenar.
Jak co roku do aktywnego udziału festiwal zaprasza również dzieci. Czekają na nie trzy, wyjątkowe rodzaje oper: odbywająca się codziennie przy innym miejskim pomniku space opera, dedykowana osobom z niepełnosprawnościom wzroku opera binauralna oraz osobom w spektrum autyzmu ekoopera. Dostarczą najmłodszym niecodziennych przeżyć.
Wyjątkowo interesująco zapowiada się koncert finałowy, który odbędzie się 28 września w Filharmonii Narodowej. Na jednej scenie zobaczysz orkiestrę symfoniczną, Chopin University Big Band, który w 2023 roku akompaniował uczestnikom programu Voice of Poland oraz chór proMODERN. Zespoły wspólnie wykonają dzieło Trio duńskiego kompozytora Simona Steen-Andersena. W trakcie tego wieczoru zabrzmi też jedyny utwór jazzowy Krzysztofa Pendereckiego pt. „Actions”, któremu ostateczny kształt nadają wykonawcy w czasie samego koncertu oraz skomponowane przez Pawła Hendricha Beatles(s) na wielką orkiestrę symfoniczną. Spróbuj wychwycić w nim echa utworów Czwórki z Liverpoolu. Czy wiesz, że ten wrocławski kompozytor zaczynał swoją drogę muzyczną od gry w zespole heavy metalowym?
La Folle Journée czyli Szalone Dni Muzyki
27-29 września 2024
Nie tylko melomanów zainteresuje odbywająca się w ostatni weekend września polska edycja festiwalu La Folle Journée czyli Szalone Dni Muzyki. Jeśli do tej pory omijałeś sale koncertowe szerokim łukiem to coś dla Ciebie. W programie znajdziesz kilkadziesiąt niedługich koncertów odbywających od rana do wieczora równolegle na 6 scenach. Znajdują się one nieopodal warszawskiej Starówki w Teatrze Wielkim Operze Narodowej, kościele Środowisk Twórczych oraz namiocie na placu Teatralnym.
Zgodnie z tegorocznym hasłem przewodnim „Źródła” posłuchasz głównie utworów klasycznego kanonu nawiązujących do dźwięków natury, ludowych tańców czy pierwotnych rytmów. W programie festiwalu znalazły się m.in. Wariacje Goldbergowskie Bacha, fragmenty oper Mozarta, symfonii Beethovena i Dvořáka, sonaty Bartóka a także wydarzenia z udziałem publiczności. Oprócz zespołów muzyki poważnej jak warszawska Sinfonia Varsovia zaprezentują się też wykonawcy jazzowi oraz eksperymentatorzy przekraczający granice gatunkowe.
Już podczas inauguracyjnego przeniesiesz się do… świata ptaków. A to za sprawą francuskiej saksofonistki Valentine Michaud, która z towarzyszeniem orkiestry wykona Peacock Tales (Pawie Opowieści) Andersa Hillborga. W tym samym czasie w sali obok kwartet smyczkowy Hermès wystąpi z polską premierą niedawno odkrytego, młodzieńczego utworu Leonarda Bernsteina. Dzień później w sobotę wieczorem jazzowe Paul Lay Trio po raz pierwszy w Polsce zaprezentuje swoją wersję jednego z najwybitniejszych dzieł XX wieku, skomponowanej 100 lat temu – Rhapsody in Blue G. Gerschwina. Do korzeni jazzu nawiążą popularni muzycy z Polski: pianista Marcin Masecki, który przedstawi Historię jazzu 1899-1940, Chopin University Big Band, oraz skrzypek jazzowy, Kacper Malisz solo oraz z zespołem Suferi.
Prawdopodobnie miałeś okazję słyszeć dźwięk dud ale czy wiesz, że to najstarszy złożony instrument muzyczny, znany już w armii rzymskiej? Ich tysiącletnią tradycję zaprezentuje w niedzielnym koncercie François Lazarevitch. Dwa niecodzienne koncerty wykona też Sirba Octet, który łączy konwencjonalną muzykę klasyczną z wschodnioeuropejską muzyką ludową, cygańską i klezmerską.
Do jednego ze źródeł muzyki klawesynowej – dzieł angielskich kompozytorów z przełomu XVI i XVII wieku nawiąże w swoim koncercie Maciej Skrzeczkowski. Wykona on muzykę ze swojego debiutanckiego albumu „The Real John Bull” .
Francuska Grupa Les Musiciens de Saint-Julien przedstawi „dzikie piękno” muzyki Europy Środkowej widziane oczami Georga Philippa Telemanna. Czy wiesz, że ten niemiecki kompozytor za życia cieszył się większą popularnością niż Jan Sebastian Bach?
Pierwotne rytmy rozbrzmiewające na afrykańskich sawannach zabrzmią podczas występów Zespołu Perkusyjnego Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina oraz duetu perkusistów Jerzego Rogiewicza i Huberta Zemlera. Artyści uniwersyteccy wykonają m.in. suitę tańców zachodnioafrykańskich, utwory słynnej teatralno-performerskiej trupy Stomp (znanej m.in. z gry na przepychaczach do toalet) oraz kompozycję najbardziej ekstrawaganckiego z kompozytorów muzyki współczesnej – Johna Cage’a. Na przeznaczonych również dla dzieci występach duetu perkusistów, zapoznasz się z różnymi warianty rytmu clave, obecnego w tak różnych gatunkach muzyki jak pop, hip-hop, jazz czy reggae.
Festiwal zamknie koncert Sinfonii Varsovia pod batutą Juliena Masmondeta, która wykona „Symfonię na temat francuskiej pieśni góralskiej” Vincenta d’Indy oraz Tańce symfoniczne z musicalu West Side Story Leonarda Bernsteina.
Jeśli jeszcze się zastanawiasz sprawdź ceny biletów. Prawdopodobnie nigdzie nie znajdziesz równie tanich. Część koncertów jest nawet za darmo. Przekonasz się, że klasyka nie musi być od razu taka poważna coraz bardziej otwarta i atrakcyjna dla szerokiego grona odbiorców.
Pat Metheny
5 października 2024
Kolejny, jesienny miesiąc w Warszawie należy do muzyki jazzowej. Już na kilka tygodni przed następnym festiwalem na scenie Teatru Palladium pojawi się zdobywca 20 nagród Grammy, wirtuoz gitary i jedna z najbardziej znanych osobowości jazzu – Pat Metheny. To chyba jedyny jazzman o popularności dorównującej idolom popu. Jeśli uda Ci się jeszcze zdobyć bilety posłuchasz muzyki z jego ostatniego solowego albumu Dream Box oraz wybranych utworów, które stworzył w ciągu 50 lat kariery.
Jazz Jamboree
23-24 oraz 25-27 października 2024
W samym środku jesieni Warszawa gości imprezę o szczególnym znaczeniu w polskiej historii muzyki. To Jazz Jamboree zorganizowany po raz pierwszy w 1958 roku, w czasach PRLu, kiedy muzyka jazzowa była traktowana w Polsce jako przejaw buntu i deklaracji światopoglądowej. Wystąpiły na nim największe światowe gwiazdy jazzu z Milesem Davisem na czele. Przez wiele lat był jedynym tego typu wydarzeniem w krajach Europy wschodniej.
W tym roku jak za pierwszym razem odbędzie się w popularnym klubie studenckim „Stodoła”. Na scenie pojawią się muzycy starszego i młodego pokolenia. Jeśli szukasz czegoś więcej niż jazzowa klasyka na pewno się nie rozczarujesz. W programie sporo miejsca zajmują w tym roku nowatorskie, eksperymentalne brzmienia z elementami wielu gatunków muzycznych.
23 i 24 października, w ramach imprezy towarzyszącej, wystąpi szwajcarski multiinstrumentalista, konstruktor i wirtuoz harfy elektroakustycznej, Andreas Vollenweider. Wraz z kilkuosobowym zespołem zaprezentuje utwory ze swojego drugiego albumu Caverna Magica z 1982 roku uzupełnione o najważniejsze przeboje z czterech dekad kariery. Gustujący w wysmakowanych, muzycznych pejzażach spod znaku muzyki świata, new age i jazzu na pewno będą usatysfakcjonowani.
Dzień później scenę warszawskiego klubu opanują niekonwencjonalni artyści młodszego pokolenia. Jeśli lubisz muzyczne eksperymenty będziesz zachwycony. W muzyce tria założonego przez polską pianistkę Joannę Dudę, obok zakręconego jazzu zatętni groove, ambient oraz elektronika. Jako kolejna tego wieczoru pojawi jedna z najbardziej innowacyjnych pianistek na nowojorskiej scenie jazzowej XXI wieku. Kris Davis, bo niej mowa jest znana ze swojej zdolności do łączenia elementów awangardy, współczesnej muzyki klasycznej, elektroniki oraz free jazzu. W Warszawie z towarzyszącymi muzykami zaprezentuje swój najsłynniejszy projekt „Diatom Ribbons”, uznany przez The New York Times za jazzowy album roku.
Finał koncertu należy do amerykańskiego trębacza, multiinstrumentalisty i dwukrotnego zdobywcy prestiżowej nagrody Edisona o intrygująco brzmiącym nazwisku – Chief Xian aTunde Adjuah. Artysta urodzony jako Christian Scott przyjął je aby podkreślić afrykańskie pochodzenie swoich przodków. Jest również autentycznym wodzem jednego z plemion Czarnych Indian z Nowego Orleanu – Afroamerykanów identyfikujących się z kulturą rdzennych Amerykanów. Te, zróżnicowane wpływy słychać w jego muzyce, którą określa się jako stretch music”, czyli rozciągającą granice. Ciekawe jakie gatunki w niej odnajdziesz?
Kolejny dzień zacznie się od występu jednego z najbardziej oryginalnych polskich zespołów jazzowych młodego pokolenia, kwintetu Tomasza Chyły. Jego liderem jest skrzypek, dyrygent i kompozytor, czujący się świetnie zarówno w jazzie jak i muzyce chóralnej. Posłuchaj jak wspólnie z zespołem potrafi połączyć tak odległe gatunki jak jazz, folk, post-rock i chóralistyka. Do składu dołączy Kebbi Williams, saksofonista tenorowy i muzyk słynnej blues-rockowej kapeli Tedeschi Truck Band, z którą zdobył nagrodę Grammy w 2012 roku.
Po polsko-amerykańskim teamie na scenie połączą siły dwaj weterani muzyki jazzowej i trójka młodych jazzmanów. Wspólnie złożą muzyczny hołd zmarłemu 2 lata temu, amerykańskiemu saksofoniście znanemu ze współpracy z Johnem Coltrane’em, Pharoah Sandersowi. Jeśli do tej pory nie wiedziałeś, jak brzmi spiritual jazz to na tym koncercie z pewnością się dowiesz. A wszystko za sprawą kultowego utworu „Harvest Time”, który jak zawsze zostanie wykonany w niepowtarzalny sposób. Tym razem obok legendarnego gitarzysty Tisziji Muñoza i Joshuy Abramsa zagrają muzycy Ill Considered – londyńskiej grupy czerpiącej z elektroniki, drum’n’bass, afrobeat i innych gatunków.
Finał sobotniego wieczoru to okazja do spotkania na żywo z wyjątkowym zjawiskiem w historii jazzu – istniejącą od 70 lat supergrupą Sun Ra Archestra. Czy wiesz, że jej założyciel, amerykański kompozytor jazzowy, pianista, poeta i filozof swój artystyczny pseudonim zaczerpnął od egipskiego boga słońca Ra? Twierdził również, że przybył z Saturna… Nastaw się na porywające widowisko, w którym główną, ale nie jedyną rolę gra eklektyczna muzyka. Odnajdziesz w niej motywy z różnych okresów muzyki afroamerykańskiej oraz prawdopodobnie wszystkie style z długiej historii jazzu. Kilkunastoosobowy kolektyw złożony z muzyków w różnym wieku występuje w wielobarwnych, błyszczących strojach nabijanych cekinami, nawiązujących do religii starożytnego Egiptu. Obecnie ich liderem jest Marshall Allen, który w maju tego roku skończył… 100 lat. Czy przyjedzie do Polski aby zagrać na swoim EWI – elektronicznym instrumencie dętym?
Ostatni dzień festiwalu to święto dla fanów zakręconych, gitarowych brzmień. Na początek włoskie trio Raffaele Matta, cenionego gitarzysty czerpiącego inspiracje z jazzu, rocka jak również… indyjskiej muzyki klasycznej, którą studiował w Bombaju z mistrzami tego gatunku. Później kwartet Eivinda Aarseta, innowatora współczesnej gitary i jednego z najbardziej cenionych gitarzystów norweskich. Jego płytowy debiut jako lidera zespołu „New York Times” uznał za jeden z najlepszych albumów jazzu elektrycznego po Milesie Davisie. Mistrz niekonwencjonalnych brzmień modyfikowanych za pomocą przystawek i programów komputerowych sprawi, że przeniesiesz się do świata dziwnych, momentami zaskakujących brzmień.
Finał festiwalu to wyjątkowa gratka dla wymagającego słuchacza i ukłon w stronę progresywnego jazzrocka. W składzie supertria TU-NER fani rozpoznają dwóch członków legendarnej formacji „ King Crimson”: gitarzystę Treya Gunna i perkusistę Pata Mastelotto. Dołączy do nich drugi gitarzysta – Markus Reuter z Niemiec znany z oburęcznej gry na gitarze dotykowej. Wspólnie tworzą muzykę totalną łączącą eksperymentalnego rocka, jazz, elektronikę. Jak twierdzą, czerpią ze wszystkiego, w tym z muzyki klasycznej XX i XXI wieku. Jeśli cenisz sobie wyrafinowane muzyczne eksperymenty i innowacyjne form wyrazu przygotuj się na ucztę.
Warszawa jesienią to miejsce, gdzie muzyka staje się językiem uniwersalnym, łączącym różne kultury, style i tradycje. Od energetycznych rytmów Afryki na „Skrzyżowaniu Kultur”, przez klasykę muzyki poważnej podczas „Szaloych Dni Muzyki” i awangardowe dzieła współczesnych kompozytorów na „Warszawskiej Jesieni”, po nowatorskie brzmienia jazzowe na Jazz Jamboree – każde z tych wydarzeń oferuje coś wyjątkowego. Dla miłośników muzyki, bez względu na preferencje, warszawskie festiwale są okazją do odkrywania nowych dźwięków, spotkań z wybitnymi artystami i doświadczania kultury na najwyższym poziomie.
