Muzeum Więzienia Pawiak

To szczególne miejsce na mapie Warszawy upamiętnia stare więzienie działające w tym miejscu w latach 1835-1944. W jego murach byli osadzani polscy patrioci walczący z rosyjskim zaborcą, po 1918 roku więźniowie polityczni – głównie komuniści, a w czasie II wojny światowej osoby zatrzymane w łapankach, często kobiety i dzieci, ale też członkowie ruchu oporu. Położone w ścisłym centrum miasta więzienie było świadkiem masowych zbrodni, które wstrząsnęły okupowaną Warszawą. Szacuje się, że przez Pawiak przeszło ok. 100 tys. więźniów, z czego blisko 37 tys. rozstrzelano, a ok. 60 tys. wysłano do obozów koncentracyjnych i na przymusowe roboty. 21 sierpnia 1944 roku Niemcy wysadzili w powietrze niemal cały kompleks więzienny.

Dziś budynek muzeum znajduje się w ocalałych kazamatach VII i VIII oddziału więzienia. Na ekspozycję składają się m.in.: korytarz więzienny oddziału VII oraz 5 cel, w tym kwarantanny i śmierci, które odtworzono według zachowanych rysunków, opisów i relacji więźniów. Na wystawie zobaczysz też oryginalne elementy wyposażenia, wiersze, pamiętniki, grypsy, kalendarze, a także najróżniejsze drobne przedmioty wykonane przez uwięzionych.

Zwróć uwagę na pomnik drzewa pawiackiego – wykonaną z brązu kopię słynnego wiązu, na którym rodziny ofiar umieszczały tabliczki epitafijne. Oprócz fragmentu bramy, drzewo było jedynym ocalałym po wojnie świadectwem istnienia więzienia.