Przewodnik po dostępnej Warszawie
Warszawskie muzea stają się coraz bardziej dostępne dla osób z różnymi potrzebami, co jest odpowiedzią na rosnącą świadomość o konieczności zapewnienia równych szans w dostępie do kultury. W ciągu ostatnich kilku lat, wiele instytucji muzealnych w stolicy wprowadziło zmiany, które mają na celu umożliwienie zwiedzania oraz uczestniczenia w wydarzeniach kulturalnych osobom z niepełnosprawnościami, w tym osobom z niepełnosprawnością ruchu, wzroku, osobom g/Głuchym czy w spektrum autyzmu lub z trudnościami w komunikowaniu się.
W Warszawie znajduje się wiele ciekawych muzeów, które podejmują różnorodną tematykę i gromadzą zbiory pokazujące zarówno stare, historyczne eksponaty jak i nowe, współczesne dzieła sztuki. Muzea te przyciągają ludzi w każdym wieku, ponieważ odwiedzający mogą nie tylko zobaczyć najnowsze kolekcje, ale także cieszyć się interaktywnymi wystawami dostosowanymi do percepcji młodych odbiorców.
Wiele z tych muzeów istnieje od lat i znajduje się w starszych, zabytkowych budynkach, ale są również nowsze, które powstały na przestrzeni ostatnich lat. Zapraszamy na wycieczkę po 5 najpopularniejszych muzeach w Warszawie, dla których włączenie i inkluzywność są priorytetem, co powoduje, że zapewniają dostępność na światowym poziomie, tym samym zapewniając niezapomniane wrażenia wszystkim zwiedzającym.
Audiodeskrypcje i materiały dotykowe w Muzeum POLIN
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie to jedna z instytucji, która szczególną wagę przykłada do zapewnienia dostępności dla osób z różnymi potrzebami. Zostało zaprojektowane w sposób uwzględniający potrzeby osób z niepełnosprawnościami, a także wprowadziło szereg rozwiązań mających na celu umożliwienie równych szans w dostępie do wystaw, edukacji i wydarzeń kulturalnych. Muzeum POLIN oferuje audiodeskrypcje, które są dostępne dla osób z niepełnosprawnością wzroku. Dzięki tym ścieżkom dźwiękowym osoby niewidome lub słabowidzące mogą w pełni uczestniczyć w zwiedzaniu wystaw. Audiodeskrypcje szczegółowo opisują eksponaty, a także kontekst historyczny i kulturowy wystaw, co umożliwia głębsze zrozumienie prezentowanych treści.
Muzeum POLIN zadbało o to, by dotykowe materiały były integralną częścią ekspozycji, umożliwiając zwiedzającym lepsze zrozumienie i odbiór wystaw. Tyflografiki w muzeum są starannie zaprojektowane i wykonane w taki sposób, aby odwzorowywały w sposób możliwie najdokładniejszy istotne elementy eksponatów, takie jak fragmenty dokumentów, architektoniczne detale, przedmioty codziennego użytku czy mapy. Dzięki tym dotykowym odwzorowaniom osoby niewidome lub słabowidzące mogą lepiej poznać prezentowane materiały i w pełni uczestniczyć w doświadczeniu muzealnym. Tyflografiki w POLIN są wykorzystywane zarówno na wystawach stałych, jak i czasowych. Dzięki nim, osoby z dysfunkcją wzroku mają możliwość pełniejszego doświadczenia historii i kultury Żydów polskich, angażując się w proces odkrywania eksponatów i historii za pomocą zmysłu dotyku.
Makiety dotykowe Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie (MSN) niedawno otworzyło nową siedzibę, w której również stara się zapewnić dostępność dla osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności, umożliwiając im pełne uczestnictwo w życiu kulturalnym. Instytucja ta podejmuje liczne działania, które mają na celu wyrównanie szans dostępu do sztuki. Jednym z przykładów takich działań jest przygotowanie makiet dotykowych budynku oraz klatki schodowej. Makieta dotykowa MSN jest starannie wykonanym odwzorowaniem budynku, które pozwala osobom z niepełnosprawnością wzroku zapoznać się z jego strukturą. Dzięki szczegółowemu wykonaniu, makieta oddaje proporcje i charakterystyczne cechy architektoniczne budynku, takie jak elewacje, układ okien, wejścia czy inne kluczowe detale, co pozwala osobom niewidomym i słabowidzącym za pomocą dotyku poznać bryłę budynku muzeum, rozmieszczenie przestrzeni oraz istotne detale, co pozwala im lepiej zrozumieć układ przestrzenny i charakter obiektu.
W Muzeum Sztuki Nowoczesnej makieta dotykowa jest jednym z wielu udogodnień, które wspierają dostępność. Dzięki połączeniu makiety z dodatkowymi materiałami, jak np. audiodeskrypcje, osoby niewidome mogą w pełni poznać nie tylko wygląd samego budynku, ale także jego funkcje oraz rolę w kontekście sztuki współczesnej. Dodatkowo, osoby zwiedzające mogą liczyć na pomoc przewodników, którzy specjalizują się w pracy z osobami z dysfunkcją wzroku, oraz na dedykowane programy edukacyjne.
Pętle indukcyjne w Muzeum Narodowym
Muzeum Narodowe w Warszawie także stara się zapewnić pełną dostępność dla osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności. Jednym z udogodnień, które zostało wprowadzone w celu poprawy dostępności, są pętle indukcyjne.
Pętle indukcyjne to systemy wspomagające osoby niesłyszące lub niedosłyszące, które pomagają w lepszym odbiorze dźwięków z wystaw, prelekcji i innych wydarzeń organizowanych w muzeum. System pętli indukcyjnej polega na przekazywaniu dźwięku za pomocą pola elektromagnetycznego bezpośrednio do aparatów słuchowych lub implantów ślimakowych. Dzięki temu osoby korzystające z tych urządzeń mogą w sposób wyraźny i bez zakłóceń słyszeć dźwięki związane z wystawami lub wykładami, nawet w głośnych lub akustycznie trudnych przestrzeniach.
Pętle indukcyjne w Muzeum Narodowym w Warszawie są szczególnie przydatne podczas zwiedzania, gdy w danym pomieszczeniu odbywają się wykłady, spotkania z przewodnikami lub inne wydarzenia audio, które wymagają doskonałej jakości dźwięku. Dzięki tej technologii, osoby niesłyszące lub niedosłyszące mogą uczestniczyć w tych wydarzeniach, nie martwiąc się o hałas tła lub utratę jakości dźwięku. To rozwiązanie zwiększa komfort zwiedzania, umożliwiając pełniejsze doświadczenie kulturalne.
Plecaki sensoryczne na Zamku Królewskim
Zamek Królewski w Warszawie, podobnie jak inne wiodące instytucje kulturalne, podejmuje szereg działań mających na celu poprawę dostępności dla osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności. Wśród tych inicjatyw znajdują się plecaki sensoryczne oraz pokój wyciszenia, które są szczególnie pomocne dla osób z autyzmem, nadwrażliwością sensoryczną i innymi potrzebami sensorycznymi.
Plecaki sensoryczne to specjalnie zaprojektowane torby, które zawierają zestaw materiałów i narzędzi pomagających w sensorycznej eksploracji przestrzeni. W Zamku Królewskim plecaki te są dostępne dla osób z dziećmi, które mogą mieć trudności z nadmiernym bodźcowaniem, co bywa częste w muzealnych przestrzeniach o intensywnym natężeniu dźwięku, kolorów i innych bodźców. Plecaki sensoryczne zawierają różnorodne materiały, takie jak:
- Zabawki antystresowe (np. gniotki, piłeczki, tekstury do dotyku),
- Słuchawki tłumiące dźwięki (dla osób wrażliwych na hałas),
- Materiał do relaksacji, który pomaga w koncentracji i wyciszeniu,
- Zestawy do kolorowania i rysowania, które mogą pomóc w wyrażaniu emocji i wprowadzić do stanu spokoju.
Plecaki sensoryczne są dostępne na wypożyczenie w kasie Zamku Królewskiego i są skierowane głównie do dzieci, ale mogą być pomocne również dorosłym, którzy mają trudności z przetwarzaniem sensorycznym w przestrzeniach publicznych.
Pokój wyciszenia w Łazienkach Królewskich
Pokój wyciszenia w Łazienkach Królewskich to miejsce dedykowane przede wszystkim osobom z nadwrażliwością sensoryczną, dzieciom, osobom z autyzmem, a także wszystkim, którzy odczuwają dyskomfort związany z nadmiernym bodźcowaniem w przestrzeni publicznej. Jest to spokojna, cicha przestrzeń, w której można się zrelaksować, odpocząć od zgiełku i hałasu, co pozwala na odzyskanie energii i kontynuowanie zwiedzania w bardziej komfortowy sposób.
Pokój wyciszenia jest wyposażony w miękkie poduszki, stonowane oświetlenie oraz elementy sprzyjające relaksacji. Może zawierać także różne materiały, takie jak książki, spokojne zabawki czy elementy dotykowe, które pomagają w wyciszeniu i wprowadzeniu w stan spokoju. Tego typu przestrzeń jest szczególnie cenna dla osób z trudnościami w przetwarzaniu bodźców sensorycznych, takich jak osoby z autyzmem, lękami czy problemami ze skupieniem uwagi.
Pokój wyciszenia w Łazienkach Królewskich to przykład dbania o dostępność instytucji kultury dla osób z różnymi potrzebami sensorycznymi i emocjonalnymi. Tworzenie takich przestrzeni sprzyja komfortowemu zwiedzaniu i umożliwia pełne korzystanie z oferty muzealnej i kulturalnej, zapewniając odpoczynek i relaks w otoczeniu przyrody i sztuki.
Przewodniki w tekście łatwym do czytania i rozumienia w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie stara się zapewnić dostępność dla wszystkich osób, w tym tych, które mogą mieć trudności w czytaniu lub rozumieniu tradycyjnych tekstów. Dla takich osób przygotowane zostały przewodniki w tekście łatwym do czytania i rozumienia.
Przewodniki te mają na celu ułatwienie osobom z trudnościami w czytaniu (np. osobom z dysleksją, osobom z niepełnosprawnością intelektualną lub starszym) zrozumienie informacji o Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. Tekst w przewodnikach jest napisany w sposób prosty, zrozumiały i jasny, tak aby każdy, niezależnie od swoich umiejętności czytania, mógł zapoznać się z historią i atrakcjami pałacu.
Pałac w Wilanowie oferuje również inne udogodnienia, które wspierają dostępność dla osób z niepełnosprawnością intelektualną: specjalistyczne programy edukacyjne dostosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnością intelektualną, w tym warsztaty, które angażują wszystkie zmysły i umożliwiają uczestnikom aktywne odkrywanie sztuki i historii, a także materiały dostosowane do osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności, które pomagają w lepszym zrozumieniu wystaw i obiektu.
Więcej o dostępności w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Makiety dotykowe z wybranymi fragmentami przestrzeni miejskiej Warszawy
W Warszawie stworzono także dotykową ścieżkę turystyczną, zaprojektowaną głównie z myślą o osobach z niepełnosprawnością wzroku. Dzięki zamontowanym makietom, osoby niewidome i słabowidzące mogą łatwiej poznawać miasto i orientować się w przestrzeni.
Pierwsze trzy makiety z brązu zostały zainstalowane w grudniu 2023 roku, w wybranych lokalizacjach w centrum Warszawy. Pierwsza z nich, największa makieta „Warszawa – plan centralny”, znajduje się na Placu Zamkowym i przedstawia centralną część Śródmieścia Północnego, obejmując obszar od Nowego Miasta, przez Stare Miasto i Mariensztat, aż po rejon pomnika Mikołaja Kopernika. Kolejne dwie makiety znajdują się na Krakowskim Przedmieściu – jedna w pobliżu pomnika Adama Mickiewicza, a druga w okolicy pomnika Mikołaja Kopernika. Obie przedstawiają fragmenty średniowiecznego traktu, który obecnie jest częścią ul. Krakowskie Przedmieście. Na każdej makiecie zamieszczono opisy w trzech językach: polskim, angielskim oraz w alfabecie Braille’a.
Autor: Wioleta Jóźwiak, Specjalistka ds. Dostępności
